سوشیال مارکتینگ (Social Marketing) به فرآیند تبلیغات و بازاریابی در شبکه های اجتماعی اطلاق می شود که هدف آن جذب و نگهداری مشتریان است. این نوع بازاریابی به وسیله ی تولید محتوای جذاب، برقراری ارتباط با مخاطبان، برندینگ و پاسخ به نظرات مشتریان، موجب ایجاد روابط قوی تری با مشتریان و در نهایت افزایش فروش می شود. در این مقاله از نیاز مردم به تشریح تاریخچه، تعریف، مزایا، معایب و نکات کاربردی در سوشیال مارکتینگ خواهیم پرداخت.
تعریف سوشیال مارکتینگ
سوشیال مارکتینگ یا بازاریابی اجتماعی به مجموعه ای از فعالیت ها در قالب فناوری های تجاری و تبلیغاتی اطلاق می شود که با هدف تاثیرگذاری بر رفتار مخاطبان هدف به منظور بهبود رفاه اجتماعی و نیازهای آن ها انجام می شود. این نوع بازاریابی تلفیقی از ایده های بازاریابی و علوم اجتماعی است و برای تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی و ارتقاء کیفیت زندگی افراد به کار می رود.
سوشیال مارکتینگ، برخلاف بازاریابی سنتی، به جای اینکه تنها به دنبال سودآوری باشد، بر تغییرات اجتماعی و بهبود رفاه عمومی تمرکز دارد. این رویکرد می تواند به کسب و کارها در شناسایی مخاطبان هدف و تاثیرگذاری بر رفتارهای آن ها کمک کند. همچنین، سوشیال مارکتینگ به کسب و کارها کمک می کند که نه تنها در فروش بلکه در تغییر رفتارهای اجتماعی و فرهنگ جامعه نیز تاثیرگذار باشند.
تفاوت سوشیال مارکتینگ و بازاریابی شبکه های اجتماعی
بسیاری از افراد ممکن است این دو مفهوم را مشابه بدانند، اما تفاوت های واضحی میان سوشیال مارکتینگ و بازاریابی شبکه های اجتماعی وجود دارد. سوشیال مارکتینگ یک رویکرد جامع برای توسعه فعالیت هایی است که هدف آن تغییر رفتارهای اجتماعی یا فردی است. در مقابل، بازاریابی شبکه های اجتماعی به عنوان ابزاری در دسترس برای تحقق اهداف سوشیال مارکتینگ در نظر گرفته می شود. به عبارت دیگر، بازاریابی شبکه های اجتماعی یکی از شاخه ها و ابزارهای سوشیال مارکتینگ است که در پلتفرم های مختلف اجتماعی مانند فیسبوک، اینستاگرام و توییتر برای جذب مخاطبان و به اشتراک گذاری محتوای برند استفاده می شود.
تاریخچه سوشیال مارکتینگ
ریشه های سوشیال مارکتینگ به دهه 1950 میلادی باز می گردد. در این زمان، جی. دی ویب روانشناس، این سوال را مطرح کرد که “چرا نمی توان از روش های بازاریابی برای تبلیغ مشکلات اجتماعی استفاده کرد؟” در دهه 1960 میلادی، این ایده بیشتر مطرح شد و در دهه 1970 میلادی به طور رسمی به یک شاخه از بازاریابی تبدیل شد. فیلیپ کاتلر و جرالد زالتمن، در این دوره، سوشیال مارکتینگ را به عنوان یک تکنیک بازاریابی برای تأثیرگذاری بر رفتارهای اجتماعی و نه صرفاً برای رسیدن به اهداف تجاری معرفی کردند.
در دهه های بعدی، سوشیال مارکتینگ به عنوان یک ابزار موثر برای تبلیغات اجتماعی شناخته شد و در دهه 2000 میلادی به یکی از ارکان اصلی بازاریابی دیجیتال تبدیل گردید. این رشد، عمدتاً به دلیل توسعه اینترنت و رسانه های اجتماعی بود که به کسب و کارها امکان دسترسی به مخاطبان جهانی را فراهم کرد.
چرا سوشیال مارکتینگ برای کسب و کارها مهم است؟
سوشیال مارکتینگ اهمیت زیادی برای کسب و کارها دارد، زیرا نه تنها به کسب و کارها کمک می کند تا آگاهی از برند خود را افزایش دهند، بلکه می تواند باعث تغییر رفتار اجتماعی و بهبود رفاه جامعه نیز شود. برخلاف بازاریابی تجاری که فقط به سودآوری فکر می کند، سوشیال مارکتینگ بر حل مسائل اجتماعی تمرکز دارد و از این رو برای کسب و کارها این فرصت را فراهم می آورد که در عین افزایش فروش، به رفع مشکلات اجتماعی نیز کمک کنند.
سوشیال مارکتینگ به کسب و کارها کمک می کند که مخاطبان هدف خود را شناسایی کنند، رفتارهای آن ها را تحت تاثیر قرار دهند و در نتیجه، با توجه به اهداف اجتماعی خود، به تغییرات مثبت در جامعه دست یابند. این نوع بازاریابی برای برندها به معنای ارتقاء مسئولیت اجتماعی و تعهد به جامعه است که می تواند در جذب مشتریان وفادار و ایجاد ارتباطات بلندمدت موثر باشد.
سوشیال مدیا مارکتر کیست؟
سوشیال مدیا مارکتر یا بازاریاب رسانه های اجتماعی مسئول ایجاد و مدیریت استراتژی های بازاریابی در پلتفرم های مختلف اجتماعی است. این فرد از رسانه های اجتماعی برای تبلیغ برندها، خدمات و محصولات استفاده کرده و به طور مستقیم با مخاطبان در تعامل است. وظایف سوشیال مدیا مارکتر شامل ایجاد محتوای جذاب، مدیریت کمپین های تبلیغاتی، تجزیه و تحلیل داده ها و بهینه سازی استراتژی ها بر اساس بازخوردهای دریافتی از مخاطبان می باشد.
یک سوشیال مدیا مارکتر باید آگاهی بالایی از پلتفرم های مختلف مانند فیسبوک، اینستاگرام، توییتر و لینکدین داشته باشد و بتواند استراتژی هایی را که بهترین تاثیر را بر مخاطبان هدف دارد، طراحی کند. او باید به سوالات مخاطبان پاسخ دهد، نظرات و بازخوردها را بررسی کند و در نهایت با استفاده از داده های جمع آوری شده، نتایج و کمپین های خود را بهینه سازی کند.
گام های اصلی سوشیال مارکتینگ
سوشیال مارکتینگ به شش گام اصلی نیاز دارد که در ادامه به تشریح آن ها می پردازیم:
- شناسایی هدف: نخستین قدم در سوشیال مارکتینگ، شناسایی مخاطبان هدف است. برای این کار، از داده های موجود در پلتفرم های اجتماعی و ابزارهای تحلیلی استفاده می شود.
- ایجاد استراتژی: در این مرحله، بازاریاب باید استراتژی بازاریابی اجتماعی خود را بر اساس اهداف کسب و کار تعیین کند. انتخاب پلتفرم های مناسب، تولید محتوا و تدوین تقویم محتوایی از جمله اقداماتی است که در این مرحله صورت می گیرد.
- تولید محتوا: تولید محتوای مناسب برای هدف گذاری دقیق و جذب مخاطب از دیگر مراحل مهم است. محتوا باید با توجه به نیاز و علایق مخاطب تولید شود.
- پست گذاری: در این مرحله، محتوای تولید شده باید در پلتفرم های اجتماعی پست شود. بهینه سازی پست ها از طریق استفاده از هشتگ ها و لینک ها به افزایش دیده شدن کمک می کند.
- مدیریت ارتباطات: برقراری ارتباط با مخاطبان و پاسخ به نظرات و پیام های آن ها، موجب شناخت بیشتر برند و افزایش رضایت مشتریان می شود.
- ارزیابی و بهبود: در این مرحله، باید عملکرد استراتژی های بازاریابی اجتماعی ارزیابی شده و در صورت لزوم بهبودهای لازم اعمال شود.
مزایا و معایب سوشیال مارکتینگ
مزایای سوشیال مارکتینگ عبارتند از:
- مزیت رقابتی: کسب و کارهایی که از سوشیال مارکتینگ استفاده می کنند، می توانند به مزیت رقابتی دست یابند و در بازار متمایز شوند.
- افزایش آگاهی اجتماعی: با ترویج سبک زندگی سالم و آگاهی های بهداشتی، سوشیال مارکتینگ می تواند جامعه را به سمت بهبود شرایط زندگی سوق دهد.
- کمک به ریشه کن کردن آسیب های اجتماعی: از طریق کمپین های مختلف، می توان آسیب های اجتماعی را کاهش داد و راه حل هایی برای آن ها ارائه کرد.
معایب سوشیال مارکتینگ نیز شامل موارد زیر است:
- ممکن است برخی از کسب و کارها از سوشیال مارکتینگ به عنوان ابزاری برای تبلیغات تجاری استفاده کنند.
- خلاقیت زیاد در سوشیال مارکتینگ گاهی می تواند منجر به سوءتفاهم و تفسیرهای نادرست شود.
کاربردهای سوشیال مارکتینگ
سوشیال مارکتینگ می تواند در ایجاد برند، جذب مشتریان جدید، حفظ مشتریان فعلی، بازاریابی محتوا و افزایش ترافیک و فروش مؤثر باشد. این کاربردها به کسب و کارها کمک می کند تا روابط نزدیک تری با مشتریان برقرار کنند و در نتیجه، فروش خود را افزایش دهند. از معروف ترین پلتفرم های سوشیال مارکتینگ می توان به فیسبوک، اینستاگرام، لینکدین و توییتر اشاره کرد. انتخاب پلتفرم مناسب برای هر کسب و کار بستگی به نوع فعالیت، اهداف و مخاطبان هدف دارد.
سخن پایانی
در نهایت، سوشیال مارکتینگ ابزاری موثر برای جذب و نگهداری مشتریان است که با استفاده از شبکه های اجتماعی، می تواند به بهبود رفتارهای اجتماعی و تغییرات مثبت در جامعه کمک کند. این نوع بازاریابی علاوه بر فروش، به ارتقاء کیفیت زندگی و مسئولیت های اجتماعی می پردازد و به کسب و کارها کمک می کند تا در یک فضای رقابتی به موفقیت های بیشتری دست یابند.
